Πόσο σημαντικό είναι να δημιουργούν φιλίες τα παιδιά στην προσχολική ηλικία;

Μια από τις πιο σπουδαίες και πολύτιμες σχέσεις που αναπτύσσουν τα παιδιά στη ζωή τους είναι η φιλία. Ιδιαίτερα το σχολείο, ως βασικός φορέας κοινωνικοποίησης στην προσχολική ηλικία, ευνοεί την ανάπτυξη τέτοιου είδους σχέσεων. Οι φίλοι, όχι μόνο προσφέρουν ευχαρίστηση και διασκέδαση, αλλά παρέχουν εξίσου συντροφικότητα και συναισθηματική υποστήριξη.

Μέσα από τις φιλικές σχέσεις, τα παιδιά επικοινωνούν μεταξύ τους, ανταλλάσσουν συναισθήματα και πληροφορίες για τον εαυτό τους και τον κόσμο. Μοιράζονται από κοινού εμπειρίες και ενδιαφέροντα και αποκτούν βασικές κοινωνικές δεξιότητες. Καθώς το παιδί μεγαλώνει, οι αντιλήψεις του σχετικά με τη φιλία αλλάζουν. Το παιδί περνά από διάφορα στάδια έως ότου φτάσει στο σημείο όπου να θεωρεί τη φιλία μια σταθερή σχέση με συνέχεια και υπόσχεση διατήρησης στο μέλλον.

Για τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας, φίλος είναι αυτός που περνούν μαζί τον περισσότερο χρόνο. Αυτός με τον οποίο επιδίδονται σε κοινές δραστηριότητες και μοιράζονται τα ίδια παιχνίδια. Ωστόσο, σε αυτό το πρώιμο στάδιο η φιλία δεν βασίζεται στα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του φίλου-συντρόφου, εφόσον τα παιδιά δυσκολεύονται να μπουν στη θέση του άλλου, να κατανοήσουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά του και να διακρίνουν τα στοιχεία του χαρακτήρα του. Με λίγα λόγια, οι “φίλοι” της προσχολικής ηλικίας είναι τα άτομα που προσφέρουν ευκαιρίες για ευχάριστη συναναστροφή και παιχνίδι. Από τη μέση παιδική ηλικία και σε όλη την εφηβική περίοδο, η έννοια της φιλίας αποκτά άλλη βαρύτητα και χαρακτηρίζεται από αμοιβαία εμπιστοσύνη και συναισθηματική εγγύτητα.

Πώς μπορεί να ενισχυθεί η φιλία μέσα από το παιχνίδι;

Στην προσχολική ηλικία, το παιχνίδι των παιδιών αποτελεί σημαντικό στοιχείο της φιλίας τους. Μέσα από τα διάφορα είδη παιχνιδιού, τα παιδιά αυτής της ηλικίας, παίζοντας μαζί, αποκτούν εμπειρίες, επιλύουν προβλήματα και συγκρούσεις , μαθαίνουν να μοιράζονται και να συνεργάζονται και εμπλέκονται σε διαδικασίες ενσυναίσθησης.

Αντίστοιχα, μια φιλία βασίζεται σε κοινές εμπειρίες και δραστηριότητες, στην ανάγκη συντονισμού και συνεργασίας και στην επιθυμία για συντροφικότητα. Τα παιδιά αυτής της ηλικίας επιλέγουν τους φίλους τους με βασικότερο κριτήριο την ευχαρίστηση που αντλούν από την κοινή τους συναναστροφή. Έτσι, οι φίλοι επιθυμούν να παίζουν μαζί, ώστε να ικανοποιήσουν την ανάγκη τους για διασκέδαση και, ταυτόχρονα, το παιχνίδι αποτελεί μια δραστηριότητα, μέσα από την οποία είναι δυνατόν να ενισχυθεί ή να δημιουργηθεί μια φιλία.

Πώς μπορείτε να ενισχύσετε τις φιλίες των παιδιών σας;

Είναι σημαντικό οι γονείς να ενθαρρύνουν τις συναναστροφές και τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις των παιδιών με συνομηλίκους τους. Πιο συγκεκριμένα, καλό είναι να τα φέρνουν σε συχνή επαφή με τους φίλους τους είτε σε εξωτερικούς είτε σε εσωτερικούς χώρους και να δίνουν ευκαιρίες για παιχνίδι και σωματικές δραστηριότητες.  Συγχρόνως, θεωρείται ιδιαίτερα ωφέλιμο να τα προτρέπουν να συμμετέχουν σε ομαδικές δραστηριότητες και ομαδικά αθλήματα, ώστε να αναπτύξουν ατομικές και κοινωνικές δεξιότητες και να έρθουν σε επαφή με άλλα παιδιά. Τέλος, οι γονείς είναι καλό να επιδεικνύουν τις επιθυμητές συμπεριφορές, όπως το μοίρασμα, η αποδοχή, η συνεργασία και η κατανόηση, αλλά και να αποθαρρύνουν τις μη αποδεκτές, όπως η επιθετικότητα, η έλλειψη σεβασμού και η αγένεια.

Πολλές φορές οι ενήλικες, εκπαιδευτικοί και μη, αγωνιούμε να προσφέρουμε στα παιδιά άφθονες οργανωμένες δραστηριότητες, παιδαγωγικό υλικό και γενικά, τρόπους να τα απασχολούμε δημιουργικά. Φυσικά, δεν αμφισβητούμε την αναγκαιότητα τα παιδιά να λαμβάνουν ερεθίσματα που τα βοηθούν να εξελιχθούν γνωστικά, κοινωνικά και συναισθηματικά. Στην προσπάθειά μας, όμως αυτή συχνά παραγκωνίζουμε τη σπουδαιότητα της αλληλεπίδρασης και του ελεύθερου παιχνιδιού. Τί συμβαίνει όταν τα παιδιά “απλώς παίζουν”;
Στην πραγματικότητα οι ενήλικες πιστεύουμε οτι τα παιδιά “απλώς” παίζουν. Για τα παιδιά δεν είναι καθόλου απλή υπόθεση. Έρχονται σε επαφή με τους κοινωνικούς κανόνες και κώδικες της ηλικίας τους, αναπαράγουν συμπεριφορές που έχουν αφομοιώσει, μαθαίνουν να αποδέχονται ήττες και νίκες, υφίστανται κριτική ή επιβραβεύονται από τους συνομηλίκους τους. Με λίγα λόγια, έρχονται σε επαφή με την πραγματική κοινωνική ζωή.
Χρήσιμο θα ήταν, λοιπόν, να βρούμε χρόνο να παρατηρήσουμε τη συμπεριφορά του παιδιού στο παιχνίδι και να αντισταθούμε στον πειρασμό να παρέμβουμε και να “διδάξουμε”, τουλάχιστον εκείνη τη στιγμή. Είναι βέβαιο πως, αν δώσουμε χώρο, μάλλον εμείς θα διδαχθούμε.

 

Η πρώτη μετάβαση από το σπίτι στον παιδικό σταθμό χαρακτηρίζεται συχνά το μεγαλύτερο “πολιτισμικό σοκ” που αντιμετωπίζει ένα παιδί. Όμως… τί κάνω; Πώς βοηθάω το παιδί μου τις πρώτες μέρες;

Αρχικά το ακούω. Δεν ωφελεί να “βομβαρδίζουμε” τα παιδιά με ερωτήσεις, όση αγωνία κι αν έχουμε. Έτσι του μεταφέρουμε το δικό μας άγχος. Αν ένα παιδί περνά καλά θα φανεί από τη συμπεριφορά του στην πορεία. Τώρα χρειάζεται να στηρίξουμε την επιλογή μας και να δείξουμε εμπιστοσύνη. Είναι φυσικό ο γονέας να χρειάζεται χρόνο για να εμπιστευτεί το σχολείο και τους παιδαγωγούς, όμως στο παιδί χρειάζεται να μεταδώσει τη σιγουριά οτι το περιβάλλον που ο ίδιος επέλεξε είναι ασφαλές. Διαφορετικά, το παιδί πιθανά να καθυστερήσει να αισθανθεί άνετα στο σχολικό περιβάλλον.

Επιπλέον, είναι απολύτως φυσιολογικό και θεμιτό το παιδί να εκφράσει τη δυσκολία που βιώνει. Προσπαθούμε να στεκόμαστε σταθεροί δίπλα του χωρίς να ενισχύουμε συμπεριφορές, αλλά ούτε και να τις υποτιμούμε. Όλα τα συναισθήματα είναι θεμιτά και υγιή και το παιδί έχει ανάγκη να τα εξωτερικεύσει. Τα παιδιά στις μικρές ηλικίες εκφράζουν και νιώθουν με αβίαστο τρόπο χωρίς απαραίτητα να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν το συναίσθημά τους.

Ως γονείς είναι σημαντικό να επικοινωνούμε τις σκέψεις, τις ερωτήσεις και τις απορίες μας με τους παιδαγωγούς. Γονείς και παιδαγωγοί είμαστε στο ίδιο “στρατόπεδο” και παλεύουμε για την ομαλή προσαρμογή των παιδιών. Η ειλικρινής και θετική επικοινωνία ανοίγει τον δρόμο για μια ομαλή συνεργασία κατά τη διάρκεια της; χρονιάς.

Τελευταίο και σημαντικότερο, δίνω χρόνο! Όλοι το πρώτο διάστημα προσπαθούν να βρουν τα πατήματά τους. Παιδιά, γονείς και παιδαγωγοί προσπαθούν να γνωριστούν και να μάθουν ο ένας τον άλλον. Ας μη βιαζόμαστε και ας μην έχουμε υπερβολικές απαιτήσεις. Ούτε οι γονείς γεννήθηκαν παντογνώστες, ούτε οι παιδαγωγοί είναι μάγοι.

Όλα θα πάνε καλά!

Μύρισε καλοκαίρι χθες στον Παιδικό σταθμό «Καλημέρα Παιδιά»!

Πλατούλες κάτω, χέρια – πόδια ψηλά και τραγουδάμε τον «Αχινό»!

Και έπειτα σειρά έχει «Μια βαρκούλα μικρή» και ένα «Ζεστό μπισκότο»!

Και στο τέλος χορός!!!

 

Καλό καλοκαίρι!!!